Jorge Pensi
Functionele poëzie van Jorge Pensi
De iconische Poggenpohl +Modo bestaat binnenkort twintig jaar. Geestelijk vader Jorge Pensi broedt ondertussen op een vervolg: “We gaan elementen toevoegen.”
Ik denk dat het 2004 was. Poggenpohl vroeg ons…” Midden in zijn zin wordt Jorge Pensi onderbroken door drie studentes. Na langdurig giechelen hebben ze voldoende moed verzameld om dichterbij te komen. “Can we make a picture?”, vraagt het voorste meisje in hakkelig Engels. Als het gegiechel wegstommelt, wijst de 71-jarige architect op een stapel Poggenpohl-brochures. “Ik moet er vandaag meer dan honderd ondertekenen. Het is vleiend, maar ook verkeerd. Wat heb je aan iemands handtekening?”
Licht en rust In de Poggenpohl-showroom in het Duitse Herford kijkt Jorge Pensi even om zich heen. Als het antwoord uitblijft, begint hij geduldig opnieuw: “Poggenpohl wilde in 2004 een keuken laten maken door iemand die dat nooit eerder had gedaan. Daarom benaderden ze ons. De briefing was simpel: ontwerp een keuken zónder grepen. Verder heb je carte blanche. Wij tekenden een keuken mét grepen, want in principe volgen we een briefing alleen als we het ermee eens zijn.”
Zijn eigenwijsheid resulteerde in de iconische Poggenpohl +Modo. Menig keukenliefhebber kan het ontwerp dromen; horizontale vlakken, een imposant, zwevend werkblad. Daaronder licht en rust, gevolgd door uitschuifbare vlakken en daaronder opberglades. Een spel tussen verbergen en uitstallen, geaccentueerd door een uitgekiend lichtplan. De afgelopen twintig jaar verlangden consumenten soms nieuwe materialen of kleuren, maar het ontwerp zelf is nog steeds actueel en geldt als een van de paradepaardjes van Poggenpohl.
Trots
“Dat de +Modo er nog steeds is, vervult me van trots”, vertelt Jorge Pensi. “Als je een product ontwerpt hoop je dat het tijdloos is, maar pas jaren later weet je of dit gelukt is. Alleen de boekenplank is achterhaald. Die moest dik zijn om er lampen in te verbergen. Met de huidige techniek bestaat die beperking niet, dus dat zou ik nu anders doen. De rest staat nog steeds overeind. Ik kan langdurig naar de +Modo kijken zonder me beschaamd te voelen. Als een product die test doorstaat, weet ik dat het goed is.”
“Destijds waren alle keukens dicht”, blikt de ontwerper terug op de ontwerpfase. “Voorraden, bestek, borden, keukenapparatuur: alles zat verstopt in lades of achter deurtjes. Maar een keuken is een plek om te leven. Het slaat nergens op om alles te verbergen. Wij wilden de keuken openen, bepaalde dingen juist wel laten zien. De vraag was alleen wat we zouden verbergen en wat niet. We besloten dat iedereen dat zelf mag bepalen.”
Toen Jorge Pensi de keuken ontwierp, kreeg hij ook al regelmatig te maken met giechelende studenten. Al wilden die toen geen selfies, maar een hand of een handtekening. De overmatige aandacht begon in 1988. In het jaar dat Van Basten en Gullit de EK-finale beslisten, ontwierp Jorge Pensi zijn beroemde aluminium Toledo-stoel waaraan hij 35 jaar later nog veelvuldig wordt herinnerd.
“Eigenlijk ben je gek als je een stoel ontwerpt”, vindt de architect. “Er is zo veel concurrentie en er zijn zoveel dingen waar je rekening mee moet houden. Een stoel moet goed zitten, hij moet vanuit alle perspectieven esthetisch zijn en je moet hem ook voor een bepaalde prijs kunnen maken. Een keuken ontwerpen is eenvoudiger. In ieder geval vrijer.”
Familie
Jorge Pensi werd geboren in Argentinië, maar na zijn studie en een aantal jaren werkervaring verhuisde hij naar Spanje. Momenteel woont en werkt hij in Barcelona. In zijn studio bij de haven werken vijf mensen. Zelf is hij geschoold als architect, de andere vier medewerkers als productdesigner. Kansen om te groeien waren er afgelopen decennia in overvloed, maar liet hij bewust schieten. Liever werkt hij met een klein team zodat hij de vrijheid behoudt om opdrachten zorgvuldig te selecteren.“Aan het begin was het echt míjn studio”, vertelt de architect. “Maar nu is de studio van ons alle vijf. Dat zie je terug in onze naam. Het begon als Jorge Pensi, toen werd het Jorge Pensi Studio en nu is het Pensi Studio. Mijn werknemers beschouw ik als familie. Zo voelt het voor mij, maar ook voor hen.” Het klinkt als grootspraak, maar de feiten spreken in zijn voordeel. Hij werkt al 25 jaar met precies hetzelfde team. Tijdens interviews schuift hij graag collega’s naar voren en bij fotoshoots geeft hij de voorkeur aan groepsfoto’s. Ook vandaag, in de Poggenpohl-showroom in Herford. Toni Casares and Diego Slemenson zijn achtergebleven in Barcelona, maar zijn collega’s Roman Proubasta en Constanze Schütz wil hij graag op de foto hebben.
Nieuwe elementen
“De studio voelt als thuis”, vertelt zijn collega Constanze Schütz later die middag. “We vieren onze successen groots en proberen samen te lachen om onze mislukkingen.” “Jorge is als een pater familias”, vult Roman Proubasta aan. “Hij neemt alle druk weg. Komt het vandaag niet af, dan morgen. Volgens Jorge presteert niemand beter van stress.’” Dat het drietal naar de Poggenpohl-showroom is afgereisd is geen toeval. De banden met het Duitse keukenbedrijf zijn nooit helemaal doorgeknipt, maar sinds een jaar is er opnieuw zeer frequent contact tussen Poggenpohl en Studio Pensi. Om dit kracht bij te zetten staat er een bijzondere +Modo in de showroom.
In de lades liggen de acht originele schetsen uit 2004, maar de belangrijkste toevoeging zit in het zwarte werkblad. Terwijl de architect toekijkt, schuift Roman Proubasta een deel van het keukenblad opzij, zodat er een inductiekookplaat tevoorschijn komt. Tegelijktijdig wordt de bar langer en krijgt het formaat van een bescheiden eettafel. Het conceptuele prototype lijkt symbool te staan voor het dubbele gebruik van ruimte. Niet onbelangrijk nu steeds meer mensen in stadsappartementen wonen en ruimte sowieso een schaars goed is geworden.
Pensi hoort de suggestie glimlachend aan. Dan haalt hij zijn schouders op en zegt: “We houden van de +Modo zoals hij is. Dus we gaan geen compleet nieuwe keuken ontwerpen. Maar we gaan wel nieuwe elementen toevoegen. Daarover voeren we nu een open dialoog met Poggenpohl. Ik hoop dat we volgend jaar uitgepraat zijn, maar ik kan het niet beloven. We hebben absoluut geen haast en laten ons niet vastpinnen op een datum. Meer mag ik er op dit moment niet over vertellen.”