Yakup Karan

Wijde blik

Achter de schermen werkt de Duitse ontwerper Yakup Karan al jaren voor diverse fabrikanten van keukenapparatuur. Maar gewapend met een eigen merk en de nieuwe Aura-serie voor Senza Nome stapt hij voor het eerst uit de schaduw.

De Duitse ontwerper Yakup Karan vindt het leven best hectisch. “Zeker in de stad. Overal om je heen zijn mensen en zelfs in de tuin kijk je tegen andere gebouwen aan. Daarom probeer ik mijn ontwerpen rustig te houden, als een wijde blik op een open landschap. Een beetje tegenwicht tegen al die dagelijkse prikkels.”
Die benadering zien we ook terug in de nieuwe Aura-serie die Hanant Benelux later dit jaar op de Nederlandse markt brengt onder het Italiaanse merk Senza Nome. De serie, die bestaat uit plafond- en wandafzuigkappen en een een inductiekookplaat met afzuiging, straalt rust uit. De inductieplaat komt pas tot leven als je hem aanraakt.
Compromis “Het is een compromis”, vertelt ontwerper Yakup Karan. “Ik probeer universeel design te maken, bedoeld voor iedereen, dus dat is per definitie een compromis. De Aura is voor jong en oud, voor mensen met verschillende portemonnees en met verschillende achtergronden. Dat zie je ook terug in de vorm. De Aura is niet rond en niet vierkant. En de losse afstandsbediening heeft zowel een touchscreen als een fysieke knop.”
Het aluminium frame is leverbaar in de kleuren zwart, rvs of koper. Het gaat om aluminium dat eerst mechanisch wordt gebrusht, waarna het achtereenvolgens in twee verschillende chemische baden wordt gelegd. Door deze behandeling heeft het vanaf een afstandje een egale kleur, maar als je dichtbij komt zie je duidelijk structuur. Ook voorkomt deze methode zichtbare vingerafdrukken. De oplettende lezer zal de afwerking kennen van het opvouwbare spoelbakrooster van Carma waarvoor Yakup Karan onder meer een Reddot Award en een German Design Award ontving.

Ruiken 
“Aluminium is een van mijn favoriete materialen”, legt de ontwerper uit. “Het is een perfect compromis. Het is sterk, maar toch licht. Het is hard, maar heeft ook iets zachts, zeker in vergelijking tot staal. En je kunt het op allerlei manieren afwerken en kleuren. Gelukkig zie je dat het steeds vaker wordt gebruikt in keukenapparatuur.”
“Maar het haalt het niet bij hout”, vervolgt hij. “Waarom? Omdat hout hout is. Het is organisch, het leeft, je kunt het zelfs ruiken. Voor mij is hout het prettigste materiaal om in huis te hebben. Voor keukenapparatuur is het bewerkelijk, want stoom, vet en tempratuurverschillen beïnvloeden de vorm en conditie van hout, maar we zijn aardig onderweg om die uitdagingen te overwinnen. Binnen afzienbare tijd verwacht ik dat de Aura Senza Nome leverbaar is met een frame van hout.”

Brug 
Het kantoor van Yakup Karan oogt anders dan de meeste ontwerpstudio’s. Het staat op een industrieterrein in Ratingen, een plaatsje in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Er zijn geen flashy stoelen, geen opvallend opgepoetst cappuccino-apparaat, geen planten en al helemaal geen hippe mountainbike aan de muur. In plaats daarvan tl-balken, blauwe vloerbedekking, bureaus met computers, multomappen, stapels papieren en zwarte koffie met melkkuipjes.
Maar Yakup Karan is dan ook geen alledaagse ontwerper. Niet iemand die al van jongs af aan zijn kamer restylede, urenlang tekende en later kunst, design of architectuur studeerde. Eerder het omgekeerde. Als kind van Turkse immigranten studeerde hij vastgoed-management. Lange tijd zag het er naar uit dat dit zijn professie zou blijven. Het was dat hij zich in de avonduren inzette voor een lokale politieke partij.
Op een van die bijeenkomsten vroeg een partijlid of hij kon bemiddelen omdat de communicatie met een Turkse leverancier wat moeilijk verliep. Mede door die bemiddeling kwam er een oplossing. Een kleine moeite vond hij zelf, maar voor zijn partijlid was zijn bijdrage zo waardevol dat hij Yakup Karan ruim beloonde. Het opende zijn ogen. Zou hij niet vaker een brug kunnen slaan tussen Turkije en Duitsland?

Doorzettingsvermogen 
Hij breidde zijn netwerk uit en bracht Duitse bedrijven in contact met Turkse fabrieken en leveranciers. De eerste die toehapte was een Duitse importeur van afzuigkappen. Zo kwam hij bij toeval in de keukenbranche terecht. Hij bracht steeds meer partijen samen en kreeg gelijktijdig een kijkje in de keuken van merken, toeleveranciers en fabrieken. Soms gaf hij zijn eigen mening op producten en toen een bedrijf gevolg gaf aan zijn opmerkingen, ontstond het idee dat hij misschien gevoel had voor productontwikkeling.
Hij begon te schetsen en liet de tekeningen zien aan familie, vrienden en bekenden. Ze waren sceptisch over zijn tekentalent, maar enthousiast over zijn ideeën. Daarom kocht hij een 3d-tekenprogramma en later een renderprogramma. Tientallen YouTube-video’s, honderden nachtelijke uren en veel doorzettingsvermogen later zagen de ontwerpen, technische tekeningen en renders eruit als de plaatjes in zijn hoofd. Al snel durfden bedrijven het aan om zijn ontwerpen in productie te brengen.

Eigen merk 
In eerste instantie ging het om gootstenen voor keukens. Later om lampen, snijplanken en afzuigkappen. Onder meer voor BlauFilter, System Ceram en Villeroy & Boch. Eenmaal verzekerd van een vaste kring bedrijven, ontstond het idee voor een eigen merk. Onder de naam IADC verkoopt hij op bescheiden schaal rechtstreeks aan consumenten.
Het bleef niet onopgemerkt. Zijn wasbak met afwasrooster voor SystemCeram werd onder meer beloond met een iF Award. En deze prijs ontving hij ook voor zijn IADC stoom-navigator die je tussen je pan en deksel kunt klemmen om kookdampen naar de afzuiger te begeleiden. En natuurlijk de eerder aangehaalde Red Dot Award voor de opvouwbare spoelbakroosters van Carma.
Op dit moment besteedt Yakup Karan minimaal 90 procent van zijn tijd aan het ontwerpen voor andere bedrijven, maar op de achtergrond loopt hij warm om een nieuw consumentenmerk in de markt te zetten. De naam IADC zal naar de achtergrond verdwijnen en plaatsmaken voor ‘Steinbock’. Ook de Aura-kookplaat van Senza Nome ontwierp hij in eerste instantie voor dit eigen merk en zal buiten Nederland ook onder die naam worden gelanceerd.

Vrijheid 
In Nederland en België wordt de Aura-serie geëxploiteerd door Hanant Benelux onder het merk Senza Nome, wat ‘naamloos’ betekent in het Italiaans. Hanant is de exclusieve distributeur van deze producten. De Aura serie is inmiddels te bekijken in de Senza Nome showroom in Doetinchem.
“Het is nog ver weg, maar mijn droom is om met Steinbock een goed lopend apparatenmerk te vestigen”, vertelt de ontwerper. “Dat zou totale vrijheid geven. Vrijheid om alleen te ontwerpen wat ik denk dat er nodig is. Een merk waarvan consumenten denken: apparatuur van hoge kwaliteit, maar wel voor een redelijke prijs. Ik vind namelijk dat technisch en kwalitatief design voor iedereen toegankelijk moet zijn, niet alleen voor de rijkste vijf procent. Het is mijn uitdaging om daar een steentje aan bij te dragen.”
“En ik heb inmiddels voldoende zelfvertrouwen om te weten dat ik gevoel heb voor ontwerpen. Bovendien weet ik hoe je producten vanuit verschillende materialen en disciplines kunt benaderen en wie ik kan vragen om het te produceren. En laten we het verder vooral niet te ingewikkeld maken. Productontwerp is voor mij vooral een optelsom van ervaringen. Ik weet dat sommige ontwerpers het anders zien, maar mij zul je niet horen zeggen dat ik een product heb gecreëerd of geschapen. Dat zijn mijns inziens te zware woorden die ik liever voor andere zaken bewaar.”

Info:
senzanome.nl